اسپانیا در طول تاریخ فراز و نشیب‌های بسیاری را طی کرده است. شاید تا قبل از قرن پانزدهم که اسپانیایی‌ها بر اسپانیا حاکم شدند و دوران برتری اسپانیا را رقم زدند، هیچ‌گاه این سرزمین تابع اسپانیایی‌ها نبود. فصل‌نامه رشد آموزش تاریخ
در مقاله‌ای به تاریخ این سرزمین از جمله حضور مسلمانان در آنجا پرداخته است.
این مقاله را مهدی یاراحمدی، دانشجوی دکتری تخصصی تاریخ اسلام نوشته و منتشر کرده است. وی پس از ارائه اطلاعاتی پیرامون تاریخ باستانی کشور اسپانیا و جنگ‌هایی که بر سر تصاحب این سرزمین اتفاق افتاده آورده است: «فاتحان
غیرموقت اسپانیا قبل از تشکیل دولت اسپانیا، هر یک ایدئولوژی یا منافع خاصی داشته‌اند. فینیقی‌ها و کارتاژیان در اسپانیا دارای منافع خاص اقتصادی بودند که ایدئولوژی سیاسی ایشان را هم تعیین کرد. رومیان علاوه بر آن تلاش می‌کردند تمام دنیا را زیر پرچم برتری سیاسی
خود ببرند. تصرف اسپانیا در راستای تضعیف مهم‌ترین رقیب روم یعنی کارتاژ، در همین دوران و بر پایه همین ایدئولوژی سیاسی بود. فاتحان بعدی واندال‌ها و فرانک‌ها و سوئب‌ها فاتحان موقتی بودند. اینان جز غارت هدف دیگری را در اسپانیا دنبال نمی‌کردند. این نوع تفکر اقتصادی
ساده‌تر از آن است که بخواهد ایدئولوژی باشد. انگیزه ویزگوت‌ها برای فتح اسپانیا توسعه منطقه‌ای قلمرو خود بود. اما فاتحان بعدی یعنی مسلمین، نوعی ایدئولوژی قوی سیاسی، دینی و نظامی داشتند. این ایدئولوژی به قدری قوی بود که مسلمانان را هشت قرن حاکم اسپانیا و بخش
مهمی از دنیا قرار داد. هم‌چنین از قدرت ایدئولوژی اسلامی بود که فاتحان بعدی یعنی صلیبیون، اساس ایدئولوژی خود را بر پایه مخالفت با ایدئولوژی مسلمین قرار دادند. در نهایت، اسپانیا با میراث بردن منابع غنی معدنی، فرهنگی غنی‌تر اسلامی و مجموعه‌ای از اتحادهای سیاسی
توانست به یکی از دول قدرتمند جهان از میانه قرن شانزدهم تا میانه قرن هفدهم تبدیل شود.»
بخش‌های دیگر این مقاله به حاکمیت والیان اموی، امویان اندلس و دوره‌های فترت اختصاص دارد.
متن کامل این مقاله در فصل‌نامه رشد آموزش تاریخ، شماره 48، پاییز 1391 منتشر شده است.