1 آبان؛ روز آمار و برنامه‌ریزی؛
4 آبان؛ اعتراض امام خمینی (ره) علیه پذیرش کاپیتولاسیون (1343)؛
8 آبان؛ روز نوجوان و بسیج دانش‌آموزی؛ شهادت محمدحسین فهمیده؛ ولادت حضرت عبدالعظیم حسنی (ع)؛
12 آبان؛ ولادت امام حسن عسکری علیه‌السلام (۸ ربیع‌الثانی)؛
13 آبان؛ روز دانش‌آموز؛ روز ملی مبارزه با استکبار جهانی؛ تسخیر لانه جاسوسی (سفارت) آمریکا؛
۱۴ آبان؛ وفات حضرت معصومه سلام‌الله علیها (۱۰ ربیع الثانی)؛
18 آبان؛ روز ملی کیفیت؛
23 آبان؛ روز جهانی دیابت؛
24 آبان؛ روز کتاب و کتاب‌خوانی؛
26 آبان؛ سالروز آزادی سوسنگرد؛
ماه آبان زمانی است برای یادآوری حوادث مهمی مانند تبعید حضرت امام خمینی (ره) به ترکیه در سال 1343، به گلوله بستن و شهادت دانش‌آموزان مظلوم به دست رژیم پهلوی در سال 1357 و تسخیر لانه جاسوسی آمریکا که در شکل‌گیری انقلاب اسلامی و بیرون‌کردن مظهر استکبار از ایران نقش اساسی داشتند.
کامل‌ترین سخنان درباره استکبار و روز ملی مبارزه با استکبار جهانی را رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار با جوانان و درباره حوادث مهم آبان ماه بیان کرده‌اند و می‌گویند: «امروز نَفس گرم شما جوانان عزیز یادآور همان حماسه و شوری است که در طول سال‌های گوناگون از اول انقلاب تا امروز، تضمین‌کننده حرکت انقلابی ملت ایران بوده است. نعمت بزرگ خدا به این کشور و نظام جمهوری اسلامی، وجود جوان‌هایی است با انگیزه‌های روشن، استوار، متکی به منطق و دل‌های پاک.
حوادث سیزدهم آبان که در طول سال‌های گوناگون، پیش از انقلاب و پس از پیروزی انقلاب، در کشور اتفاق افتاده، سه حادثه است: حادثه تبعید امام در سال 43، حادثه کشتار بی‌رحمانه دانش‌آموزان در تهران در سال 57، و حادثه حرکت شجاعانه دانشجویان در تسخیر لانه جاسوسی در سال 58؛ هر سه حادثه به‌نحوی مربوط می‌شود به دولت ایالات متحده آمریکا. در سال 43 امام (رضوان‌الله تعالی علیه) به خاطر اعتراض علیه کاپیتولاسیون، که به معنای حفظ امنیت مأموران آمریکایی در ایران و مصونیت قضایی آن‌ها بود، تبعید شدند. در سال 57 رژیم وابسته به آمریکا در خیابان‌های تهران دانش‌آموزان را به قتل رساند؛ برای دفاع از رژیم وابسته به آمریکا. این هم مربوط شد به آمریکا.
در سال 58 ضربتِ متقابل بود؛ یعنی جوانان شجاع و مؤمن دانشجوی ما به سفارت آمریکا حمله کردند و حقیقت و هویت این سفارت را که عبارت بود از لانه جاسوسی، کشف کردند و مقابل چشم دنیا گذاشتند. آن روز جوان‌های ما اسم سفارت آمریکا را گذاشتند لانه جاسوسی.
امروز بعد از گذشت سی و چند سال از آن روز، اسم سفارتخانه‌های آمریکا در نزدیک‌ترین کشورها به آمریکا، یعنی کشورهای اروپایی، شده است لانه جاسوسی. یعنی جوان‌های ما سی سال از تقویم تاریخ دنیا جلو بودند. این قضیه هم به آمریکا مربوط بود. سه حادثه؛ هرکدام به‌نحوی مرتبط با دولت ایالات متحده آمریکا و مناسبات آن با ایران. لذا روز سیزدهم آبان را نام‌گذاری کردند «روز مبارزه با استکبار».
استکبار یک تعبیر قرآنی است؛ در قرآن کلمه استکبار به کار رفته است؛ آدم مستکبر؛ دولت مستکبر. یعنی آن کسانی و آن دولتی که قصد دخالت در امور انسان‌ها و ملت‌های دیگر را دارد، برای حفظ منافع خود در همه کارهای آن‌ها مداخله می‌کند. خود را آزاد می‌داند. حق دخالت در امور کشورها را برای خود قائل است و به هیچ‌کس هم پاسخ‌گو نیست.
نقطه مقابل این جبهه ستمگر، گروهی هستند که با استکبار مبارزه می‌کنند؛ مبارزه با استکبار یعنی چه؟ یعنی در درجه اول زیر بار این زورگویی نرفتن. استکبارستیزی یعنی ملتی زیر بار مداخله‌جویی و تحمیل قدرت استکبارگر یا انسان مستکبر یا دولت مستکبر نرود.
ملت ایران خود را استکبارستیز می‌داند، زیرا زیر بار تحمیل دولت آمریکا نرفته است.
این رویکرد استکباری که آمریکایی‌ها دارند، موجب شده است در ملت‌های دنیا نوعی احساس بی‌اعتمادی و بیزاری نسبت به دولت آمریکا به‌وجود بیاید. هر ملتی به آمریکا اعتماد کرد، ضربه خورد؛ حتی آن کسانی که دوست آمریکا بودند.
روابط رژیم طاغوتی سابق با آمریکا خیلی صمیمی بود. در عین حال، زیاده‌خواهی آمریکا آن‌ها را هم به ستوه آورده بود. همین کاپیتولاسیونی را که گفتیم، تحمیل کردند بر آن‌ها؛ آن‌ها هم پشتوانه‌ای جز آمریکا نداشتند و مجبور شدند قبول کردند.
معنای کاپیتولاسیون این است که اگر یک گروهبان آمریکایی بزند توی گوش یک افسر ارشد ایرانی، کسی حق ندارد او را تحت تعقیب قرار بدهد. آمریکایی‌ها می‌گویند حق ندارید. خودمان قضیه را حل می‌کنیم؛ ذلت یک ملت از این بیشتر نمی‌شود. این را تحمیل کردند. بنابراین مسئله ستیزه با استکبار و روز ملی استکبارستیزی یک مسئله اساسی است».
منبع: بیانات مقام معظم رهبری در دیدار دانش‌آموزان و دانشجویان به مناسبت روز ملی مبارزه با استکبار جهانی 12/8/ 1392
تحلیل
با توجه به فرمایشات مقام معظم رهبری و در عین حال با تحلیل مناسبت‌های دیگر این ماه ازجمله روز نوجوان و بسیج دانش‌آموزی و ولادت امام حسن عسگری (علیه‌السلام) می‌توانیم از یکی از ابعاد مهم تربیت یعنی هویت انقلابی سخن بگوییم. در مبانی نظری سند تحول، تربیت فرایند تعاملی تکوین و تعالی هویت دانش‌آموزان تعریف شده است. در فرایند تربیت باید هویت اسلامی، ملی و انقلابی به‌صورت یکپارچه و درهم‌تنیده مدنظر قرار گیرد.
پیشنهاد
با توجه به نبود امکان پرداختن به همه مؤلفه‌های هویت انقلابی در کتاب‌های درسی، فعالیت‌های پرورشی مدرسه‌ها جایگاه مناسبی هستند تا به ابعاد گوناگون هویت انقلابی توجه شود. در روال سنتی، مدیران و مربیان تربیتی این ایام را در مراسم صبحگاه برای دانش‌آموزان توضیح می‌دهند. اما واقعیت این است که این روال برای تربیت دانش‌آموزانی در تراز انقلاب اسلامی کفایت نمی‌کند. مدرسه باید در شهریور ماه با تحلیل مناسبت‌های هر ماه، یک طرح کلان تهیه کند و در قالب آن، از انواع فعالیت‌ها از جمله شعر، تئاتر، نقاشی، اردو، ایفای نقش و بازدید علمی بهره بگیرد. در عین حال، بخشی از تکالیف درسی درس‌های مطالعات اجتماعی، تاریخ و ادبیات در این زمینه هدایت شود.