«حبلهرود» رگ حیات شهر گرمسار است. این رود با سرچشمهگرفتن از کوههای البرز در فیروزکوه، در منطقه «بنهکوه» به دشت گرمسار میرسد. سپس شبکهای از کانالهای سیمانی ذوزنقهشکل، آب را به زمینهای کشاورزی در روستاهای منطقه میبرد. من از دوران کودکی شاهد تکمیل این شبکه بودم.
اما متأسفانه کمی بعد از شروع به کار شبکه، بعضی قسمتهای آن دچار مشکل شدند و تشکیل رسوبهای زیاد به پرشدن کانالها و تبدیل آنها به جویهای معمولی منجر شد. هدف از ایجاد این شبکه نفوذ نکردن آب در خاک و رسیدن سریع آب به مزرعهها بود که با این اتفاق همه سرمایهگذاریها هدر رفته بودند.
اما مشکل چه بود؟ برای اینکه آب در این شبکه جریان داشته باشد، کانالها باید شیب خاصی داشته باشند. اگر شیب از این مقدار بیشتر باشد، سرعت زیاد آب باعث خرابی میشود و مهار آن مشکل است. از طرف دیگر، با همین شیب کم هم نباید کانال طول زیادی داشته باشد. به این منظور، در مسیر و هر چند 10 متر، یک آبشار ایجاد میکنند تا سرعت آب گرفته شود.
بنابراین چون در بعضی محلها شیب درست اندازهگیری و اجرا نشده بود، سرعت آب به حد مجاز نمیرسید و این موضوع باعث تشکیل رسوب و کورشدن کانال شده بود.
تعریف ساده شیب به این صورت است:
در مثلث قائمالزاویه ABC، شیب AC برابر است با BC/AB که با افزایش شیب، زاویه A هم افزایش مییابد.
برای مثال، در مثلث زیر شیب زاویه A برابر 4/3 است.
به هر حال تعریف ریاضی شیب بسیار ساده است، اما بیتوجهی به آن میتواند خیلی گران تمام شود.