اشاره
با گسترش بیماری کرونا در همه کشوردنیا، بسیاری از مشاغل به دلیل ضرورت کاهش تجمع و رفت و آمد تعطیل شدند. مدارس نیز از این مورد مستثنا نبودند و برای جلوگیری از حضور تعداد زیادی دانشآموز در یک مکان، تعطیلی مدارس بهسرعت فراگیر شد. کشور چین که کانون شیوع این ویروس در جهان بود، در دسامبر سال ۲۰۱۹ پیشگام تعطیلی مدارس شد. در این میان،آنچه اهمیت زیادی دارد این است که تعطیلی مدارس و مراکز آموزشی باعث تعطیلی فرایند یادگیری و آموزش نشد.
مدارس کشور با شعار «مدارس تعطیلاند اما آموزش و یادگیری تعطیل نیست» اقدام به آموزش از طریق رسانههای بصری و شبکههای مجازی و برخط (آنلاین) به دانشآموزان نمودند. در همین راستا تمامی سازمانهای دولتی و خصوصی بسیج شدند تا به کمک تلویزیون، شبکههای اجتماعی موجود و شیوههای آموزشی مجازی تعاملی، سازوکارهای بسیار گستردهای را برای پیشبرد امور آموزشی و تحقیقاتی با تمرکز بر بستر فضای مجازی و آموزش از راه دور طراحی و تدوین نمایند. به این ترتیب، فعالیتهای آموزشی تحت هیچ شرایطی تعطیل نمیشدند و دانشآموزان میتوانستند از آموزشهای معلمان خود استفاده کنند.
در ابتدا با اقدام سریع و مناسب وزارت آموزشوپرورش و هماهنگی مناسب این وزارتخانه با صداوسیما، برنامههای مناسبی شامل آموزش دروس پایههای مختلف با حضور برترین معلمان کشور ضبط و از طریق شبکه آموزش نمایش داده شد. در همین راستا، برنامهای مدون اعلام میشد که بر اساس آن، دانشآموزان بهصورت یکطرفه و بدون امکان سؤال از معلمان اقدام به یادگیری مفاهیم درسی مینمودند. این مسئله از نواقص اصلی این سبک از آموزش بود اما به دلیل در دسترس بودن همگانی تلویزیون در سراسر کشور، شیوه آموزشی یاد شده در ابتدا مورد استقبال فراوان دانشآموزان و خانوادههای محترم آنها قرار گرفت. به همین سبب، صداوسیما با انگیزه فراوان به برنامههای خود ادامه داد اما به دلیل یکطرفه بودن آموزش از این طریق، رضایت دانشآموزان روزبهروز کم و کمتر و سؤالات درسیشان در مورد مفاهیم آموزش دادهشده بیشتر شد. در همین راستا، مدارس تصمیم گرفتند به کمک شبکههای مجازی مختلف اقدام به تدریس و رفع اشکال دانشآموزان نمایند و با ساخت محتواهای صوتی یا ویدئویی از کلاس درس خود، به آموزش بپردازند. همین مسئله وقت زیادی از معلمان محترم میگرفت اما از آنجا که معلمی یک عشق است، معلمان با جدیت هر چه بیشتر سعی در آمادهسازی محتوای بهتر در راستای آموزش کیفیتر نمودند و همین روند را ادامه دادند اما استفاده از این شیوه آموزشی برای معلمان بسیار دشوار بود. در این میان، از جمله مشکلات معلمان عزیز میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
1. عدم توانایی معلمان در حضور و غیاب دانشآموزان؛
2. احتمال قطع شدن اتصال اینترنت دانشآموزان و معلمان در حین تدریس؛
3. هزینه اینترنت مصرفی برای خانوادهها و معلمان عزیز؛
4. نداشتن تلفن همراه هوشمند مناسب برای اتصال به برنامههای آموزشی؛
5. سؤال کردن دانشآموزان در تمامی ساعات روز و کاهش یافتن زمان استراحت معلمان؛
6. نبود ارتباط تعاملی واقعی بین دانشآموزان و معلمان.
به دلیل مشکلات یاد شده و بهخصوص مشکل نبود ارتباط تعاملی مناسب بین دانشآموزان و معلمان، بعضی از مدارس تصمیم گرفتند از بستر نرمافزارهای تعاملی برخط مانند AdobeConnect برای آموزشهای خود استفاده کنند. از ویژگیهای این نرمافزارمیتوان به این موارد اشاره کرد.
1. ارتباط برخط(آنلاین) و تعاملی مناسب بین دانشآموزان و معلمان در زمان کلاس؛
2. امکان به اشتراکگذاری تصویر و صدا و محتوای آموزشی با دانشآموزان؛
3. امکان پاسخگویی برخط به سؤالات دانشآموزان و اعلام نظر سایر دانشآموزان در باره سؤال مربوطه؛
4. نظرسنجی سریع؛
5. تخته سفید تعاملی؛
6. برگزاری آزمون برخط؛
7. ضبط ابر1؛
8. چت شخصی با اعضا؛
9. شخصیسازی محیط کلاس؛
10. اتاقهای برک اوت2؛ برای دانشآموزان؛
11. مدلها و چیدمانهای مختلف؛ برای مدلها و چیدمانهای مختلف برای یک کلاس
اما این روش هم با مشکلاتی از قبیل نبود تلفن همراه هوشمند، احتمال قطعی اینترنت و هزینه نسبتاً بالای فراهمسازی این زیرساخت برای مدارس همراه بود. به همین دلیل، خیلی از مدارس نتوانستند از این شیوه آموزشی استفاده کنند و تنها مدارس خیلی خاص از آن به طور مفید بهره بردند. بدین ترتیب، آموزش از این طریق رشد چندانی نداشته است. همانطور که گفته شد، تمامی شیوههای آموزش مجازی و از راه دور مشکلاتی داشتند ولی به دلیل گستردگی آنها و همپوشانیشان توانستند خیلی از مشکلات دانشآموزان در زمینههای آموزشی را رفع کنند. در همین راستا وزارت آموزشوپرورش با تلاش شبانهروزی، سامانه «شاد» را راهاندازی کرد و به کمک این سامانه با شرایط فراهمشده برای دانشآموزان از قبیل اینترنت رایگان در حین استفاده از سامانه، حضور و غیاب مؤثر معلمان دلسوز و ارتباط تعاملی سازنده و برخط، شرایط آموزش به بهترین شیوه را برای دانشآموزان و معلمان عزیز فراهم آورد.
در انتها ذکر این موضوع خالی از لطف نیست که هیچیک از روشهای آموزشی استفادهشده نمیتواند رابطه عاطفی زیبای میان دانشآموز و معلم را ایجاد یا تقویت کند و این بزرگترین نقص روشهای جایگزین آموزش حضوری است. این نقص بزرگ مانع آن میشود که شبکههای مجازی و آموزشهای برخط را جایگزین کلاسهای حضوری مدرسه کنیم. به امید آنکه بتوانیم با رعایت موازین بهداشتی، هرچه سریعتر بر کرونا غلبه کنیم و دانش آموزان و معلمان عزیز را در کلاسهای درس ببینیم.
پینوشتها
1. (منظور ضبط در فضای ابری است) تصاویر ضبطشده در آموزش آنلاین به فضای ابری منتقل میشود و از طریق سرور در بستر اینترنت ذخیره و پس از اتمام کلاس به صورت آفلاین قابل مشاهده خواهند بود.
2. اتاقهای برک آوت اتاقهای فرعی هستند که میتوانند در یک جلسه آموزشی ایجاد میشوند. آنها برای تقسیم یک گروه بزرگ به گروههای کوچکتر که میتوانند صحبت یا همکاری کنند مفید میباشد.
۴۱۱
کلیدواژه (keyword):
رشد مدرسه فردا,اندیشه,