نقشه ذهنی و پیش‌نویس یا همان طرح اولیه، از موارد نوینی است ک جزء رویکرد آموزشی کتب جدید مهارت‌های نوشتاری دوره متوسطه لحاظ گردیده است. فصلنامه «رشد آموزش زبان و ادب فارسی» در مقاله‌ای به این موضوع پرداخته است.
نویسنده مراحل ایجاد نقشه ذهنی را چنین برشمرده است: ۱- نقشه ذهنی و چگونگی ایجاد آن ۲-نوشتن پیش‌نویس ۳- نوشتن نقشه ذهنی و طرح اولیه در دفتر انشا
در توضیح مرحله اول می‌خوانیم: «ما در نگارش می‌بایست قبل از یاد دادن نوع نوشتن، نوع فکر کردن درباره موضوع را به شاگردانمان بیاموزیم، زیرا متن درست با پایه فکری درست، که پشتوانه آن است به دست می‌آید. بی‌شک، نخستین گام در مسیری که گفته شد تجسم نقشه ذهنی برای نوشتن و سپس آوردن همان تجسم ذهنی روی کاغذ است.»
نویسنده برای این مرحله راهکاری پیشنهاد داده است: «بعد از طرح موضوع برای انشا، بهتر است از دانش‌آموزان بخواهیم تا به صورت گروهی (در گروه‌های حداکثر سه نفری) درباره موضوع کلی مدنظر بیندیشند و آن را با مشارکت هم، به موضوعاتی جزئی‌تر تقسیم کنند.
البته در آغاز راه، چون دانش‌آموزان با چنین رویکردی آشنایی ندارند به صبر و حوصله نیاز داریم تا بتوانیم آنها را به فکر کردن و مراحل تجسم ذهنی درباره موضوع عادت بدهیم.»
نویسنده: جاوید اصغرپور غفاری، دبیر زبان و ادبیات فارسی استان آذربایجان شرقی
کلیدواژه‌ها: مهارت های نوشتاری، نقشه ذهنی، پیش نویس، طرح اولیه، تنه یا بدنه، بندهای تنه، منظم نویسی، نوشتن با طرح و برنامه