«کنش ارتباطی هابرماس و کاربرد عملیاتی آن در مدیریت مدرسه» عنوان مقاله ای است که در جدیدترین شماره فصلنامه رشد مدیریت مدرسه منتشر شده است.
نویسنده ابتدا به اصول نظریه تربیتی
هابرماس اشاره کرده است که به اختصار عبارتند از:
• هیچ شناسایی رها از فرهنگ وجود ندارد
و تجربه اجتماعی میانجی هر نوع شناختی برای افراد است.
• عقلانیت ارتباطی به معنای از میان برداشتن
موانعی است که ارتباط را تحریف می کنند و به معنای کلیتر، نظامی ارتباطی است که
در آن، افکار آزادانه ارائه میشوند و در برابر انتقاد حق دفاع دارند.
• زبان و تعامل ارتباطی برآمده از آن، مهمترین
وجه انسان است.
• تساهل و پرهیز از تحمیل عقاید
• مسئولیتپذیری براساس عاملیت انسان
برای اجرای این اصول، روشهای اجرایی در
دبیرستان تحت مدیریت نگارنده مقاله در دستور کار قرار گرفت که نمونههایی از آنها
به قرار زیر است:
رشد و پرورش مهارتهای ارتباطی، حاکم
کردن عقلانیت ارتباطی در مناسبات آموزشی، تکیه بر تفاهم و متقاعد ساختن یکدیگر،
درونی کردن تفاهم و مدارا و مهارتهای همدلانه و مشارکتی.
نویسنده در توضیح تکیه بر تفاهم و
متقاعد ساختن یکدیگر آورده است: «متقاعدسازی مبتنی بر دو مبنای بهکارگیری کلمهها
در ارتباط با دیگران و خودداری از فشار فیزیکی است. استفاده از کلمات، مشروط به
خوداری از طرح سخنان تهدیدآمیز یا تحقیرآمیز میباشد. مباحث درسی نباید بهصورت
القایی و تحکمی و تکگویی باشد. به همکاران تأکید شد که دانشآموزان را در امور
درسی و فعالیتهای ارجاعی اقناع و متقاعد کنند.»
اکبر غلامی، رشد و پرورش مهارتهای
ارتباطی را چنین توضیح داده است: «برای برقراری ارتباط سالم به مهارتهای ارتباطی
نیاز است. نهتنها مهارتهای زبانی کلامی بلکه مهارتهای غیرزبانی از جمله مهارتهای
عاطفی و احساسی، توانایی رمزگشایی، خودنظارتی و رفتارهای غیرزبانی (میان فردی) نیز
باید بهکار گرفته شوند.
برای آموزش خودداری از داوریهای شتابزده،
گشودگی ارتباطی میان همکاران و دانش آموزان، گوش دادن به سخنان دیگران بهصورت
فعال و مشارکت فعال در گفتوگوها، کارگاههای آموزشی میان دانشآموزان و حتی
همکاران با استفاده از واحد مشاوره و افراد صاحبنظر برگزار شد و نتایج مفید
تربیتی و آموزشی به دست آمد.»
•
نویسنده: اکبر غلامی، مدیر متوسطه دوم
ایثارگران، چرداول ایلام
•
کلیدواژه ها: کنش ارتباطی هابرماس،
مهارت های ارتباطی، عقلانیت
* لینک مقاله