محیط یادگیری سازگار با مغز در آموزش پیش از دبستان عنوان مقاله‌ای است که در جدیدترین شماره فصل‌نامه «رشد آموزش پیش‌دبستانی» منتشر شده است
در تعریف یادگیری سازگار با مغز می‌خوانیم: «یادگیری سازگار با مغز یا علم ذهن، مغز و آموزش، یک مفهوم یادگیری و به دنبال فرایندهای طبیعی و طراحی مغز انسان به منظور ایجاد حداکثر یادگیری مؤثر و کاراست. بر اساس نظریه یادگیری سازگار با مغز، کیفیت تجارب و ارتباطات در سه سال ابتدایی عمر، یعنی اوان کودکی، تأثیر قوی و ماندگار بر چگونگی توسعه مغز دارد.»
نویسنده در توضیح مفهوم یادگیری سازگار با مغز آورده است: «یادگیری سازگار با مغز مبتنی بر علم عصب‌شناسی و آن نوع یادگیری است که متناسب با عملکرد طبیعی مغز ـ یعنی نیاز به یادگیری ـ است. این رویکرد، رویکردی پیچیده به آموزش است که نتایج تحقیقات مربوط به علوم زیستی ـ عصبی را مورد استفاده قرار می‌دهد. چنین آموزشی بر روش‌های طبیعی که یک مغز از طریق آن‌ها یاد می‌گیرد، تأکید می‌ورزد و مبتنی است بر دانشی که امروزه از ساختار و عملکردهای واقعی مغز انسان در دوره‌های رشدی گوناگون وجود دارد. دو تعریف اصلی از یادگیری سازگار با مغز ارائه شده است:
ـ یادگیری سازگار با مغز ارتباطات بین شرایط عصبی ـ زیستی یادگیری و توانایی انسان برای یادگیری را مطالعه می‌کند.
ـ یادگیری سازگار با مغز یک زمینه بین‌رشته‌ای جدید است که بر ساز و کارهای فرایندهای یادگیری و تدریس با توجه به عملکردهای مغز تمرکز دارد.»
بر اساس این نظریه، محیط‌های یادگیری سازگار با مغز، در آموزش اوان کودکی دارای ویژگی‌هایی هستند از جمله:
ـ حس امنیت را در کودک پرورش می‌دهند؛
ـ در آن‌ها زمان استراحت کافی و مواد تغذیه‌ای مناسب است؛
ـ یک منبع دسترسی راحت به آب دارند؛
ـ مواد و تجهیزات حمایت شده توسط تحقیقات را مورد استفاده قرار می‌دهند؛
ـ بر عواطف کودکان تمرکز دارند؛
ـ برنامه‌های روزانه ثابت و انعطاف‌پذیر دارند؛
ـ بر حداکثر تعامل تأکید دارند؛
ـ محتوایی را ارائه می‌دهند که مبتنی بر علایق کودکان هستند و فعالیت‌ها و تجاربی را فراهم می‌کنند که تا حد امکان چند حسی هستند؛
ـ تجاربی را ارائه می‌دهند که بر چارچوب شناختی موجود بنا نهاده می‌شوند؛
ـ دارای موسیقی و حرکت هستند؛
ـ سنجش را به‌عنوان یک راهنما مورد استفاده قرار می‌دهند؛
ـ فضای کافی را برای رشد حرکتی که اوج آن در سال‌های پیش از دبستان است، فراهم می‌کنند؛
ـ پوشیده از گیاه‌اند؛
ـ از محرک‌ها در حد متعادل استفاده می‌کنند؛
ـ انواع مختلف حافظه را درگیر می‌کنند و اجازه می‌دهند ساز و کارهای طبیعی آن‌ها رخ دهد؛
ـ هم ادراک هشیار و هم ادراک ناهشیار را مورد توجه قرار می‌دهند و
ـ هر سه نوع هوش سیال، متبلور و فضایی را مورد توجه قرار می‌دهند.
نویسنده: فریبرز محمدی‌فارسانی، دانشجوی دکتری مطالعات برنامه درسی
# آموزش سازگار با مغز #آموزش اوان کودکی #محیط یادگیری #تعامل
** دریافت فایل PDF مقاله محیط یادگیری سازگار با مغز در آموزش پیش از دبستان
** دریافت فایل PDF رشد آموزش پیش‌دبستانی، شماره ۳۴، پاییز ۱۳۹۶
** بایگانی رشد آموزش پیش‌دبستانی