منظور از استعدادیابی، کشف، شناسایی، انتخاب و پرورش استعداد ورزشکارانی است که بیشترین توانایی را در یک رشته خاص داشته باشند. فصل‌نامه «رشد آموزش تربیت‌بدنی» در مقاله‌ای به استعدادیابی در دوره ابتدایی پرداخته است
پیامدهای استعدادیابی یکی از بخش‌های این مقاله است که در این بخش می‌خوانیم:
«بهترین زمان افزایش ظرفیت‌ها و استعدادهای یک انسان، دوران کودکی و نوجوانی است و
پیگیری استعدادها در دبستان، باعث موارد زیر می‌گردد: صرفه‌جویی در وقت و هزینه،
افزایش اعتمادبه‌نفس ورزشکاران و مربیان، بهبود کیفیت عملکرد معلمان و مربیان،
سرعت در یادگیری، انتخاب بهترین‌ها و افزایش درصد شانس قهرمانی، کوتاه کردن زمان
رسیدن به سطوح قهرمانی، نزدیک کردن رقابت‌ها و داشتن پشتوانه‌های ورزشی.»
نویسنده در ادامه به دو روش استعدادیابی اشاره کرده است:
الف: گزینشی طبیعی رویکردی عادی است و همان روند طبیعی رشد ورزشکاران در یک
ورزش خاص می‌باشد. بر پایة این روش، ورزشکاران تحت تأثیر عوامل محیطی مانند سنت،
مدرسه، آرزوهای والدین، جامعه و دوستان در یک ورزش خاص به فعالیت می‌پردازند. در
چنین شرایطی تکامل عملکرد ورزشکار به کندی صورت می‌گیرد.
ب: گزینش علمی رویکردی است که در آن مربی کودکانی را انتخاب می‌کند که دارای
توانایی‌های ذاتی ثابت شده در یک ورزش خاص‌اند. پیامد گزینش علمی انتخاب افراد با
استعدادتر و هدایت آن‌ها در یک ورزش مناسب است.
براساس این مقاله معیارهای استعدادیابی عبارت‌اند از:
1. سلامتی
2. ویژگی‌های پیکرسنجی
3. وراثت
4. توانایی‌های عملکردی
نویسندة مقاله پس از اشاره به مراحل استعدادیابی چنین نتیجه‌گیری کرده است:
«پیش‌بینی استعداد به برآوردهای دقیقی، فراتر از مشاهده طبیعی یا اندازه‌گیری ساده
نیاز دارد و نمی‌توان براساس میزان پیشرفت اولیه کودک، پیشرفت‌های بعدی او را
تخمین زد. این موضوع به ماهیت رشته‌های ورزشی، مراحل یادگیری و به ویژه تغییرات
عاطفی ـ اجتماعی مربوط می‌شود. بنابراین، بهتر است هنگامی‌که یک استعداد واقعی را کشف
می‌کنید آن را حمایت نمایید، رشد دهید، به چالش وادارید و از تجارب مربوط به آن لذت
ببرید اما در مورد آن دوراندیش باشید. ما در ورای این استعداد ورزشی زودگذر، با یک
کودک عادی مواجهیم که به محبت، فرصت، توجه و نظمی که والدین و مربیان باید به
تمامی کودکان ـ اعم از با استعداد و بی‌استعداد- ارزانی دارند محتاج است.»
نویسنده: عزیز نجفی‌لنبر، دبیر تربیت‌بدنی شهرستان تالش
کلیدواژه‌ها: استعدادیابی، استعداد ورزشی و دوره ابتدایی.
* برای دریافت فایل PDF این مقاله کلیک کنید.