برای تدریس کیفی و ایمن درس تربیتبدنی، معلم باید به راهبردهای آموزشی و مدیریتی متنوع و کاربردی فراوانی، و البته چندمنظوره، مجهز باشد. یکی از راهبردهای چندمنظوره در تدریس تربیتبدنی، فعالیتهای فوری است. فصلنامه «رشد آموزش تربیتبدنی» در جدیدترین شماره خود مقالهای را به این موضوع اختصاص داده است
در ابتدای این مقاله میخوانیم: «راهبرد (چه آموزشی و چه مدیریتی) مجموعهای از اعمال از پیش برنامهریزی شده است که تحقق یک هدف خاص کوتاهمدت را در چارچوب یک درس یا واحد درسی، سبب میشود. راهبرد همیشه از قبل، و بهعنوان بخشی از یک طرح درس صریح، تعیین میشود و اصولاً شیوهای است که معلم برای عملیاتی کردن هر بخش از درس در نظر دارد.بهعبارت دیگر، راهبرد تعیین میکند که معلم / دانشآموزان، چگونه درس را عملیاتی کنند.
راهبردهای تدریس را میتوان بر حسب عملیات به دو گروه اصلی، یعنی راهبردهای مدیریتی و آموزشی تقسیم کرد.
راهبردهای مدیریتی باعث بهبود و ارتقاء ساختار هر درس یا واحد درسی میشوند؛ بهطوری که معلم میتواند احتمال وقوع یادگیری دانشآموزان را به حداکثر برساند. این راهبردها را میتوان در هر زمانی در درس یا واحد درسی اعمال کرد.
راهبردهای آموزشی مستقیماً درگیر شدن دانشآموزان را، قبل و در حین اجرای فعالیتهای یادگیری برنامهریزی شده، تسهیل میکنند. از اینگونه راهبردها در زمان مشخص و براساس طرح درس معلم استفاده میشود.
بنابراین فعالیتهای فوری به لحاظ ماهیت نوعی راهبردند؛ البته راهبردی چندمنظوره. بنابراین، راهبرد «فعالیت فوری» را میتوان فعالیتی از قبل مشخص شده تعریف کرد که نیازمند آمادگی یا کار و تلاش کمی است و کاربردهای مدیریتی و آموزشی دارد.»
«مثالهایی از کاربرد فعالیتهای فوری در موقعیتهای تدریسی مختلف» عنوان بخشی از این مقاله است. یکی از این مثالها در هنگام جابهجایی است. در این بخش میخوانیم: «یکی از مخاطرات و مشکلات پیش روی معلمان تربیتبدنی، سوء رفتارهای دانشآموزان در هنگام جابهجایی یا تغییر فعالیت همراه با تغییر محل و یا ایستگاه تمرینی است.
معمولاً دانشآموزان در حد فاصل این جابهجاییها برای همدیگر و یا معلم مزاحمتهایی ایجاد میکنند. معلم با ابلاغ یک فعالیت فوری علاوه بر مدیریت خطر میتواند به تقویت یکی از قابلیتهای جسمانی دانشآموزان کمک کند؛ مثلاً طی کردن فاصله بین دو ایستگاه با پرشهای متوالی و شمارش تعداد آنها.»
نویسنده: دکتر جواد آزمون، عضو هیئت علمی دانشکده تربیتبدنی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی
کلیدواژهها: تدریس، تربیتبدنی، دانشآموزان