بررسی نظریه ساختگرایی در «رشد آموزش زیستشناسی»
امروزه ساختگرایی را اساس آموزش علوم میدانند که اساس آن ساخته شدن مفاهیم در ذهن یادگیرنده است. فصلنامه رشد آموزش زیستشناسی در جدیدترین شماره خود و طی مقالهای به این موضوع پرداخته است.
محمد کرامالدینی نویسنده این مقاله است.
در ابتدای مقاله میخوانیم: «پیاژه در توصیف مراحل رشد شناختی نشان داد که کودک در هر مرحله از بلوغ، برای نوعی خاص از یادگیری آمادگی دارد. یعنی نوع تفکری که کودک میسازد در هر مرحله سنی خاص است. جروم برونر که از پیروان پیاژه بود، پیشنهاد کرد که تدریس در هر مرحله
از رشد شناختی باید به روشی انجام شود که کودک بتواند خود به اندیشهها دست یابد. کارهای برونر به یادگیری اکتشافی مشهورند. برونر ملاحظه کرد که کودک در هر مرحلهای از رشد میتواند سطحی از هر نوع مفهوم را یاد بگیرد. برونر با این کشف بر اهمیت بازگشت به سرفصلهای
علوم در مراحل مختلف و تدریس مجدد از آنها در مراحل مختلف رشد کودک تأکید کرد. کشف برونر باعث حلزونی شدن سرفصلهای برنامههای درسی علوم شد. بهطوری که برخی از سرفصلهای گسترده در پایههای بالاتر تکرار و دوباره تدریس میشوند. این کار آن دسته از سرفصلهای علوم
را که به عقیده دستاندرکاران آموزش علوم و دانشمندان با زندگی دانشآموزان مرتبطاند و در زندگی او اهمیت دارند به بخش مهمی از برنامههای درسی تبدیل کرد.»
در ادامه مقاله به نکات مشترک دیدگاههای این نظریهپردازان اشاره شده که عبارتاند از:
* دانشآموزان فراگیرندگانی فعالاند.
* دانشآموزان براساس تجربههای خود از جهان، اندیشههای خود را میسازند.
* پیشدانستههای دانشآموزان یعنی آنچه دانشآموزان از تجربههای قبلی خود آموختهاند، نقشی قاطع در تعیین چگونگی تکمیل مفاهیم جدید دارد.
نویسنده مقاله در انتها چنین نتیجهگیری کرده است: «پیشدانستهها، اندیشههای بزرگ و فراشناخت همگی در ساختگرایی و شناخت ما از چگونگی یادگیری مؤثرند، اما ممکن است تعجب کنید که شناخت نظریههای یادگیری برای آموزش امروزی علوم اهمیت بسیار دارد. چون پژوهشگران پی بردهاند
که روشهای سنتی تدریس برای تشکیل مفاهیم عمیق در ذهن دانشآموزان ناکافی هستند.»
متن کامل این مقاله در فصلنامه رشد آموزش زیستشناسی، شماره 98، بهار 1394 منتشر شده است.