پارادایم نوین در آموزش ریاضی

پارادایم نوین در آموزش ریاضی عنوان مقاله‌ای است که در جدید‌ترین شماره فصل‌نامه رشد آموزش ریاضی منتشر شده است. این مقاله به تأثیر نظریه هوش‌های چند‌گانه در فرایند یاددهی ـ یادگیری ریاضی پرداخته است.
محمد نیرو، دبیر مدارس تهران نویسنده این مقاله است. وی ابتدا به تاریخچه و تعریف هوش‌های چند‌گانه پرداخته است: «هاوارد گاردنر روان‌شناس معاصر با طرح این معنا که هوش دارای انواع، اشکال و مظاهر گوناگون است و تأکید بر این واقعیت که انسان‌ها، دارای هوش‌های متفاوت هستند، مبدأ تحرکات نظری و عملی گسترده‌ای در بعضی نظام‌های آموزشی در جهان شد که با تکیه بر مفهوم هوش‌های چند‌گانه در جهت ایجاد تنوع و گوناگونی برنامه‌های آموزشی خود گام برداشته‌اند.»
در ادامه می‌خوانیم: «گاردنر برای نخستین بار در سال 1983 با انتشار کتابی با عنوان «چارچوب‌های ذهن؛ نظریه‌ هوش‌های چند‌گانه» با تعریفی از هوش‌ مبنی بر آن‌که هوش، توانایی خلق محصول مؤثر یا خدمت با ارزش در یک فرهنگ است، با به چالش کشیدن تبیین مرسوم از هوش، هشت گونه مختلف هوش را مقوله‌بندی کرد. این مقولات عبارت‌اند از: هوش کلامی- زبانی، هوش منطقی- ریاضی، هوش بصری- مکانی، هوش حرکتی- جسمانی، هوش موسیقیایی، هوش میان فردی، هوش درون‌فردی و هوش طبیعت‌گرا.»
نویسنده مقاله پس از تعریف هر یک از این هوش‌ها به کاربرد نظریه هوش‌های چند‌گانه در فرایند یاددهی ـ یادگیری پرداخته است: «این نظریه، شیوه‌های جدیدی را برای افراد متفاوت فراهم می‌کند تا این‌که آن‌ها فرصت‌هایی را برای یادگیری از طریق شیوه‌هایی که مناسب آن‌هاست به دست آورند.
گاردنر شیوه‌هایی را پایه‌گذاری کرده است که در جریان آموزش، اهمیت بیشتری به فرد می‌دهند و به نیازهای آموزشی‌شان اهمیت می‌دهند.
از نظر گاردنر، هوش‌های چند‌گانه می‌تواند نقش زیادی در یادگیری و آموزش دانش‌آموزان داشته باشد. آگاهی از نظریه هوش‌های چند‌گانه معلمان را برمی‌انگیزد تا روش‌های متفاوتی برای کمک به همه دانش‌آموزان کلاس‌شان بیابند. به اعتقاد گاردنر، اساس نظریه هوش‌های چند‌گانه محترم شمردن تفاوت‌های افراد، تنوع فراوان روش‌های یادگیری، شیوه‌های ارزیابی این روش‌‌ها و اثرات مثبت توجه به این تفاوت‌هاست. این نظریه برخلاف انتظار گاردنر بیشتر مورد توجه آموزش‌گران و دست‌اندرکاران تعلیم‌و‌تربیت قرار گرفت تا روان‌سنج‌ها. کارشناسان تعلیم‌و‌تربیت تلاش‌ کرده‌اند تا از این نظریه به‌صورت کاربردی استفاده کنند و برنامه‌های آموزشی را براساس آن پایه‌ریزی کنند، به‌طوری که اکنون مدارس بسیاری در سراسر دنیا، مبتنی بر این نظریه تأسیس شده‌اند(مدارسMI) که فراگیران را براساس نظریه هوش‌های چند‌گانه آموزش می‌دهند.»
متن کامل این مقاله در فصل‌نامه رشد آموزش ریاضی، شماره 117، پاییز 1393 منتشر شده است.