«ابزارهای جدید اندازهگیری شتاب گرانی زمین» عنوان یکی از مقالات فصلنامه رشد آموزش فیزیک است. این مقاله به قلم رضا قلیپور، کارشناس ارشد فیزیک نوشته شده است.
در ابتدای مقاله میخوانیم: «اجرام تشکیلدهنده جهان ما همگی با نیرویی گرانشی یکدیگر را جذب میکنند. شتاب گرانشی زمین (g) به فاصله از مرکز زمین، شکل زمین، به چگالی لایههای تشکیلدهنده آن و به طول و عرض جغرافیایی و دوران زمین، ارتفاع آن نقطه، زمان اندازهگیری،
کشند، جرم بین ایستگاهها، سطح مبنا و جرمهای مکاننگاری بستگی دارد که در گرانیسنجی در نظر گرفته میشود. شتاب گرانی معمول در زمین بهطور قابل ملاحظهای از یک نقطه به نقطه دیگر فرق میکند. این تغییرات با دقت کافی قابل پیشبینی و اندازهگیری است.»
نویسنده مقاله پس از اشاره به تاریخچه اندازهگیری شتاب گرانی، انواع گرانیسنج را چنین برشمرده است:
1. گرانیسنج مطلق
2. گرانیسنج نسبی
3. گرانیسنج وردن
4. گرانیسنج رومبرگ
5. گرانیسنج ابررسانا
در توضیح گرانیسنج رومبرگ آمده است: «گرانیسنج رومبرگ رایجترین نوع گرانیسنج است که در اکتشافات مورد استفاده قرار میگیرد و دارای دستگاه جرم- فنر است. تناسب بین کشش فنر و شتاب گرانی، مقدار g را نشان میدهد. این نوع از گرانیسنج قادر است تغییرات شتاب گرانی
را یک قسمت از هزار میلیون اندازهگیری کند که این دقت برابر 001/0 میلیگال است. این گرانشسنجها بهگونهای طراحی شدهاند که بتوانند تغییرات ویژه میدان گرانشی را اندازهگیری کنند.»
متن کامل این مقاله در فصلنامه رشد آموزش فیزیک، شماره 107، تابستان 1393 منتشر شده است.