منبع: رشد زیستشناسی
طرح سؤالات درسی در سطوح بالای شناختی یکی از بهترین راهکارها در جهت تقویت مهارت تفکر انتقادی است. یکی از مقالات فصلنامه رشد آموزش زیستشناسی به این موضوع اختصاص دارد.
محمد کارگری دبیر زیستشناسی ناحیه سه قم در ابتدای مقاله آورده است: «تفکر انتقادی (نقادانه) فرایندی شناختی، فعال، هدفمند و سازمانیافته است که شخص با استفاده از آن به بررسی افکار و عقاید خود و دیگران یا موقعیتهای خاص میپردازد و با ارزیابی و تفسیر ماهرانه خود،
به درک و فهم روشنتر و بهتر دست مییابد. داشتن روحیه پرسشگری، نقدپذیری، دید وسیع، قدرت تجزیه و تحلیل و استنتاج موضوعهای مختلف، عدم یکسونگری و داشتن قضاوت به دور از تعصب از ویژگیهای مهم افراد دارای تفکر انتقادی است.»
نکات ویژه در ارتباط با آموزش تفکر انتقادی عنوان بخشی از مقاله است. در این بخش میخوانیم:
«1. فرصتهای متعدد و متفاوتی به دانشآموزان بدهید تا اندیشهها را تحلیل و ارزیابی کنند و تصمیمهای منطقی بگیرند.
2. وضعیت کلاس درس را بهگونهای آماده کنید که به دیدگاههای متفاوت ارج گذاشته شود و تبادل اندیشهها و گفتوگوی آزاد بین دانشآموزان تشویق شود.
3. از دانشآموزان بخواهید تا برخورد با عقاید دیگران و دفاع از عقاید خود از روی عقل و منطق عمل کنند نه از روی هیجانات و احساسات.
4. از سؤالات مبتنی بر تفکر استفاده کنید و این نوع سؤالات را در تدریس خود، مهم بشمارید چراکه در فهم عمیقتر موضوع به دانشآموزان کمک میکند.»
نویسنده مقاله در ادامه به راهکار سؤال کردن طبقهبندی و سطوح پرسشها پرداخته است.
متن کامل این مقاله در فصلنامه رشد آموزش زیستشناسی، شماره 95، تابستان 1393 منتشر شده است.