زندگی فعال عقیده جدیدی نیست، بلکه عقیده‌ای تکامل یافته است که ریشه در
گذشته دارد، در حین اینکه راهی به سوی آینده نشان می‌دهد. زندگی فعال
بازگشتی به اصول است؛ بازگشتی به سادگی، اعتدال و تنوع. این شیوه زندگی
شادی‌ها، ارزش‌ها و فایده‌های بسیاری از انواع فعالیت‌ها را نشان می‌دهد و
شامل فعالیت‌هایی است که برای انسان مفید، دلپذیر و ارضاکننده‌اند.
زندگی فعال در مورد سلامتی صحبت می‌کند؛ چیزی که شما آن را انتخاب
کرده‌اید. فعالیت‌هایی که انجام می‌دهید، به عوامل بسیاری بستگی دارند، به
طوری که در فردی ۶۰ ساله، نسبت به یک فرد ۳۰ ساله، فرق دارد. همچنین، در
مورد کودکان دبستانی نسبت به پدر و مادر آن‌ها که مشغله‌های فراوانی دارند،
تفاوت دارد. توانایی‌ها، علاقه‌ها و تفاوت در سنت‌های خانوادگی و فرهنگی
نیز مهم هستند. زندگی فعال افراد با هم متفاوت است و موضوعی است که به
شرایط هر فرد مربوط می‌شود.
درباره سلامتی صحبت شد. سلامتی عبارت است از یک رفاه نسبی در ابعاد
گوناگون وجودی انسان از قبیل جسمانی، روانی، اجتماعی و عاطفی. به عبارت
دیگر، اگر فرد بتواند برای یک روز طوری برنامه‌ریزی کند که در پایان آن روز
شرایط نسبی مفید و مثبتی را تجربه کرده باشد، می‌توان گفت به سلامتی خود
کمک کرده است.
سلامتی پایدار و مناسب، به طوری که تمامی ابعاد متصور در بحث سلامتی را
دربربگیرد، تنها با انجام فعالیت‌های مناسب جسمانی میسر است. انسان موجود
پیچیده‌ای است که ابعاد وجودی او به هم وابسته‌اند و انجام فعالیت‌های
جسمانی زمینه‌ساز کارکرد مناسب هر بخش از بدن و ابعاد مربوط به آن است.
انسان به گونه‌ای خلق شده است که اگر بخواهد سلامت زندگی کند، باید
فعالیت‌های جسمانی را در تمام طول عمر سرلوحه‌ی کارهای خود قرار دهد.
بنابراین:
- بی‌تحرکی روی سلامتی اثر مستقیم و مشخص دارد.
- در تمامی سنین، افراد فعال از نظر جسمی در مقایسه با افراد غیرفعال مشکلات کمتری دارند.
- کسانی که از زندگی با حداقل فعالیت، به زندگی با فعالیت در حد متوسط روی آورند، فایده‌های سلامتی را در خواهند یافت.
واقعاً چقدر فعالیت کافی است؟
پنج ساعت کار در خانه، ۳ ساعت و نیم باغبانی یا کار در حیاط منزل، سه ساعت
قدم زدن، دو ساعت تنیس بازی کردن یا چهار ساعت بدمینتون بازی کردن، ۱ ساعت و
نیم دویدن با سرعت ۱۵۰۰ متر در ۱۰ دقیقه و دو تا سه بار رفتن به خرید همه
مصداق‌هایی از زندگی فعال محسوب می‌شوند. البته می‌توان چند مورد از موارد
بالا را با هم تلفیق و اجرا کرد. این به شرایط کاری و انتخاب شما بستگی
دارد.
به‌طور خلاصه، بهتر است هر فرد بزرگسال برای چهار تا پنج روز در هفته، به
مدت ۳۰ دقیقه یا بیشتر فعالیتی با شدت متوسط داشته باشد تا از فایده‌های
زندگی فعال بهره‌مند شود.
نتایج مفید زندگی فعال هر روز به آنچه تا دیروز به دست آورده‌اید اضافه
می‌شوند. این‌ها بیشتر فردی و شخصی و کمتر محسوس و هویدا هستند. اما نباید
به خاطر درونی بودن تأثیر فعالیت آن را کم اهمیت بپنداریم، بلکه در اصل
تغییرات درونی مهم‌تر هستند و هر فردی بنا به فراخور حال خودش آن‌ها را
احساس و ادراک می‌کند. شما نیز به زودی درک عمیقی از این خواهید داشت که
زندگی فعال در شما چه چیزهایی را ذخیره می‌کند.
واقعاً می‌توان برای کارهایی که بعضی وسایل فناورانه‌ی امروزی، مانند
ماشین‌های لباس‌شویی و خشک‌کن‌ها، ماشین‌های ظرف‌شویی، کنترل از راه دور
وسایل برقی، در بازکن خودکار پارکینگ ماشین، آسانسورها و پله‌برقی‌ها انجام
می‌دهندو ما را از فعالیت و جنب وجوش جسمانی معمول جدا می‌سازند، جایگزین
مناسب در نظر گرفت. به طور ساده، می‌توانید جدول زیر را برای خود تهیه و
برای فعالیت‌های روزانه بدون تحرک خود، فعالیت جسمانی مناسب پیش‌بینی
کنید:
هر
چند هر کدام از این فعالیت‌های بی‌تحرک به تنهایی ممکن است کوچک و کم
اهمیت به نظر آیند، ولی وقتی با هم جمع می‌شوند، فرد را به قبول شرایط
بی‌تحرکی وادار می‌کنند.
جایگزین کردن عادت‌های مثبت زندگی، هر چند جزئی، در هر زمان و مکان و تنها
کمی اضافه‌تر از آنچه معمولاً انجام می‌دهید، تحرک و کار و فعالیت بیشتر را
برای شما رقم خواهد زد.
بنابراین، به سه موضوع زیر فکر کنید و برای آن‌ها برنامه داشته باشید:
- رسیدگی به وضع موجود
در مورد بی‌تحرکی خود و فعالیت‌های جایگزین مناسب که بیشتر برایتان مفید
است و ارزیابی اینکه چگونه می‌توان این کارها را انجام داد و چه تغییراتی
اعمال کرد، فکر کنید.
- بالا بردن بازدهی روزانه
درباره اینکه چطور در طول روز می‌توان در کارهای روزمره فعال‌تر شد، و
عمل کردن به آن‌ها چقدر برای شما و محیط زندگی‌تان مفید است، بیشتر مطالعه،
پرس وجو و برنامه‌ریزی کنید.
- مراقبت‌های لازم
درباره فعالیت‌هایی که قرار است انجام دهید، اطلاعات را کسب کنید و از افراد مطلع کمک بخواهید. در اجرای صحیح فعالیت‌ها دقت کنید.
پاسخ به سؤالات زیر شما را در داشتن زندگی فعال کمک می‌کند:
- چه کاری را بیش از بقیه دوست دارم انجام دهم؟
- کدام فعالیت جسمانی را بیشتر دوست دارم؟
- چه دلیلی وجود دارد که من زندگی فعال‌تری داشته باشم؟
- چه فعالیت‌هایی را در گذشته دوست داشتم انجام دهم ولی هرگز موقعیت آن را پیدا نکردم؟
- دیگر فعالیت‌هایی که اکنون به آن‌ها علاقه‌مندم کدام‌اند؟
- بزرگ‌ترین مانع در سر راه فعال‌تر شدن من چیست؟ چگونه می‌توانم آن را از میان بردارم؟
- مهم‌ترین اهداف برنامه‌ام چیست؟
- فعالیت‌هایی که بیشتر از همه به من احساس خوبی منتقل می‌کنند، کدام‌اند؟
منابع
۱. ویویان، اچ و هیوارد. آمادگی جسمانی پیشرفته. ترجمه‌ی دکتر احمد آزاد و همکاران. سمت. ۱۳۹۲.
۲. مجد آرا، علی. سلامتی و تندرستی برای همه. آوای ظهور. ۱۳۹۱.
۳. استوارت گوردون . زندگی فعال همراه با ورزش، داروی معجزه آسای سلامتی و طول عمر. ترجمه‌ی دکتر ژاله معماری. بامداد کتاب. ۱۳۸۶.